Մտածողության բովանդակային խանգարումներից զառանցանքների` ըստ բովանդակության տարատեսակ են: Ինքնագնահատականի մեծարմամբ ընթացող զառանցանքներից առանձնացնում են՝

• այլասիրական (ալտրուիստական) զառանցանքը հիվանդագին միտք է սեփական անձի քաղաքական, կրոնական կամ այլ գործունեության առաքելության մասին, որը հիվանդի վրա է դրված «ի վերուստ»,

• բարձրծագմանզառանցանքը հիվանդագին համոզմունք է, որ իր իրական ծնողները այլ մարդիկ են, որոնք հասարակությունում մեծ ճանաչում ունեն կամ բարձր դիրքեր են զբաղեցնում,

• գյուտարարության զառանցանքը համոզմունք է, որ հանճարեղ գյուտի կամ հայտնագործության հեղինակ է,

• ռեֆորմացիայի (բարեփոխումների) զառանցանք. ախտաբանական գաղափար հասարակարգի արմատական փոփոխման, նրա տնտեսության, գիտության էական հեղաշրջման մասին,

• սիրային (էրոտիկ) զառանցանք՝ հիվանդագին միտք, որ սիրված է որևէ մեկի կողմից,

• մեծամոլական զառանցանք՝ անձի հոգևոր, հոգեկան, ֆիզիկական հատկությունների, սոցիալական դիրքի և հնարավորությունների ուռճացում, գերագնահատում։ Տարբերակում են այս զառանցանքի երկու տեսակ՝ մանիակալ և մեգալոմանիկ։ Մանիակալ զառանցանքի դեպքում հիվանդը չափազանցնում է իր որևէ իրական հատկություն կամ հնարավորություն, ակնկալելով մեծ նվաճումներ ապագայում։ Զառանցանքի բովանադակությունը այս դեպքում այնքան էլ անհեթեթ չէ։ Այլ է մեգալոմանիկ զառանցանքի դեպքում. այն ֆանտաստիկ, վիթխարի, հեքիաթային չափերի և բովանդակության է, ընդ որում, ոչ թե սպասվում են ապագայում, այլ արդեն կատարված են, նվաճված և իրականացված։ Անհեթեթությունը այս դեպքում ակնհայտ է։

Հոգեբուժություն
Ս.Հ. Սուքիասյան, Ս.Պ. Մարգարյան
Տեղեկատվություն. med-practic.com